In de donkere en gure maanden oktober en november vieren Hindi het feest Divali. Dit feest van het Licht verzoent de mensen en overwint het kwaad. Daarnaast is het erg gezellig en het perfecte moment om met de familie een partijtje schaak te spelen.
Divali is een echt familiefe
est dat van India tot in Suriname wordt gevierd en waarbij Hindi Lakshmi, de godin van het licht, de schoonheid, rijkdom en voorspoed vereren. Sinds 1873 vieren Hindi in Suriname dit vrolijke feest, waar het in 2010 zelfs is uitgeroepen tot Nationale Dag.
Lichtjes door het hele huis
Divali zelf is echter al eeuwen oud. Het woord komt van dipavali: in het Sanskriet betekenen de woorden dip en avali licht en rij. Divali is dus letterlijk en figuurlijk het feest van de rijen lichtjes. Symbool hiervoor staan de vele lampjes of kaarsjes die de feestvierders aansteken tijdens het feest. Van oorsprong smolten de Hindi geklaarde boter in een klein bakje van aardewerk waarin een katoenen lontje werd gehangen. Een hele rij van deze bakjes bij elkaar geeft een vredig en gezellig licht. Tegenwoordig komt daar nog een hoop vuurwerk bij.
Het feest van ‘het licht dat het kwaad overwint’ duurt enkele dagen. Omdat het samenhangt met de stand van de maan, valt Divali elk jaar op een andere dag. De belangrijkste dag valt dit jaar op 26 oktober. Het hele huis wordt schoongemaakt en versierd met honderden lampjes en lichtjes. Huis én inwoners moeten rein zijn en om zich intern te reinigen eten de Hindi geen voedsel waarbij dieren hebben moeten lijden en drinken ze geen alcohol. De families vieren deze dag voornamelijk samen, in huiselijke kring, terwijl ze zoete hapjes eten, zingen, dansen en spelletjes spelen. En wie er niet bij kan zijn, wordt telefonisch een Gelukkig Lichtjesfeest of Shubh Divali gewenst.
De goden Krishna en Radha spelen chaturanga, een vroege vorm van het schaakspel
Oude mythes
Bij dit oude feest horen ook oude mythes, zo ook de mythe van een verliefde prins en een prinses. Volgens de voorspelling zou de prins vier dagen na hun huwelijk overlijden in zijn slaap. Om hem wakker te houden ontbrandde de prinses honderden kleine lampjes in de kamer en las ze hem verhalen voor. Toen de Dood, in de vorm van een slang, de prins kwam halen, werd de serpent verblind door het geschitter van de lichtjes. De Dood kon hij de prins niet meenemen en het verliefde paar leefde nog lang en gelukkig.
Op één van de oude mythische afbeeldingen staan de goden Krishna en Radha die een soort schaakspel spelen. Er werd nog wel eens gedacht dat ze een gokspel speelden maar aangezien gokken is verboden tijdens Divali is dat onjuist. Het spel wat hier gespeeld wordt, heet chaturanga. Dit is een voorloper van het moderne schaakspel en het komt oorspronkelijk uit India.
Olifanten en voetsoldaten
Na de 8e eeuw verspreidde het spel zich. Met de overheersing door de Arabieren naar het westen en via handel over de Zijderoute naar het verre oosten. Chaturanga wordt gespeeld door twee of heeft vier spelers. Hierbij staan op elke hoek van het speelbord acht speelstukken waaronder een paard, een olifant, een strijdwagen en een voetsoldaat. Deze legersymbolen, die allemaal onder een koning vallen, zijn in India lange tijd de basis geweest van de moderne schaakstukken.
In de 19e eeuw, tijdens de Britse overheersing, kwamen veel ivoren schaakspellen uit India naar Europa. En ook toen symboliseerden de olifanten de westerse lopers en de strijdwagens onze torens. Een versie van dit schaakspel is te bewonderen in de vitrines van het Schaakstukkenmuseum.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.