Coca Cola en de Kerstman

Het meest beroemde product op deze aardbol is Coca Cola. Bijna iedereen drinkt het of kent op zijn minst het logo. Coca Cola is overal en niet alleen als drankje. Het Schaakstukkenmuseum heeft bijvoorbeeld een spel met Coca Cola schaakstukken. Waar komt deze bekendheid vandaan en wat heeft cola met kerst te maken?

Coca Cola zag het licht als medicinaal drankje tegen stress en katers. In 1886 ontwikkeld uit Pemberton’s French Wine Coca, maar dan zonder de alcohol. Apotheker John Pemberton uit Atlanta vreesde namelijk het einde van zijn Wine Coca met het dreigende verbod op alcohol. De alcoholvrije versie werd aangeprezen als verfrissend en verkwikkend en de siroop gemixt met het nieuwe koolzuurhoudende spuitwater. De voornaamste ingrediënten, Afrikaanse Kolanoten en Zuid-Amerikaanse Cocabladeren, werden de naamgevers van het drankje. Pemberton’s compagnon en boekhouder Frank Robinson vond de alliteratie mooi klinken en schreef de naam Coca-Cola in sierlijke letters. Sindsdien is de schrijfwijze hetzelfde gebleven.

Verleidelijke vormen
Aan het eind van de 19^e eeuw was Coca Cola al in heel Amerika bekend. De uitvinding van de kroonkurk en daarmee het makkelijk bottelen van het drankje, vergrootte de populariteit. De uitvinding van het moderne koelsysteem in de jaren 20 maakte de verspreiding alleen nog maar groter. Koude flesjes cola waren te verkrijgen bij benzinepompen, mobiele kraampjes, winkeltjes, noem maar op. Concurrenten wilden een graantje meepikken van het succes en al rond de eeuwwisseling kwamen allerlei imitaties op de markt. Om de echte cola altijd en overal herkenbaar te maken, zelfs op de tast in het donker, werd de beroemde geribbelde fles ontwikkeld. De onbedoeld vrouwelijke vorm van deze fles legde het merk geen windeieren.

Vanaf het begin pakte de Coca Cola Company de marketing en reclame van hun merk ongekend grootschalig aan. Overal, binnen en buiten, hingen reclameborden en mensen konden bonnen krijgen voor een gratis glas cola. Ook de merchandise was er vroeg bij. Al sinds 1891 brengt Coca Cola jaarlijks een eigen kalender op de markt.

Debuut in Nederland
Coca Cola sponsorde de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam en bij het Olympisch Stadion verrees het eerste verkooppunt van de frisdrank. De grote bekendheid kwam echter door de Tweede Wereldoorlog. Coca Cola zette, met toestemming van het Witte Huis, overal waar Amerikaanse soldaten waren gelegerd, bottelarijen op. Zo hoefden de soldaten met heimwee hun favoriete drankje niet te missen. De lokale bevolking pikte het op en omarmde de frisdrank en het bijhorende imago van plezier en kameraadschap.

Imago en reclame zijn altijd erg belangrijk geweest voor Coca Cola en het bedrijf volgde de mode en trends op de voet. Om cola niet alleen als verkoelend zomerdrankje te promoten, werd de moderne Kerstman in het leven geroepen. De Kerstman was een afstammeling van Sinterklaas die de geëmigreerde Nederlanders in het New York van de 18^e en 19^e eeuw in ere hielden. Begin 19^e eeuw adopteerde de rest van Amerika Santa Claus, kleedde hem wat minder formeel aan en voegde een arrenslee met rendieren aan het plaatje toe.

Maar het beeld van de Kerstman dat iedereen nu kent, is geschapen in 1931. Haddon Sundblom creëerde het met bont afgezette rode pak omdat het mooi combineerde met de kleuren van Coca Cola. Ook de vriendelijke appelwangen, de dikke buik met de brede riem en de hoge laarzen zijn een creatie van deze illustrator. Sindsdien is deze vriendelijke dikkerd, die graag een glas cola dringt, jaarlijks ingezet voor de reclamecampagnes van Coca Cola. Hiermee hebben ze hun Santa Claus tot icoon van de Westerse wereld gemaakt.
De Coca Cola drinkende Kerstman en zijn eveneens Coca Cola drinkende vrienden van de Noordpool mogen om deze reden niet ontbreken in de collectie van het museum.

Door Marjolein Overmeer